?? ?? ??(ASR) ?? ??? ?? ??, ??? ??? ??? ???? ?? ?? ? ????. ? ??? ?? ???? ?? ?? ?? ??(??? ???? ???? ???? ??)? ?????. ?? ??? ??? ?????? ?? ???(????? ???? ??)? ??? ? ????. ? ?????? ???? ?? ???? ???? ??? ??? ?? ?? ASR ??? ??? ???? ??? ?????.
??? ?? ??
?? ?? ?? ??? ??? ? ??? ??? ???? ????? ?? ?????? ??? ??? ???? ??? ???? ???? ??? ? ????. ?? ??, ??? ???? ASR ??? 10%? ?? ???(WER)? ??? ????? ??? ?????. ? ?? ? ??? ???? ?? ??? 90% ????? ??? ? ????.
??? ???? ???? ?? ???????? ??? ? ???, ?? ??? ??? ???? ? ?? ?? ??? ? ??? ??? ?? ??? ??? ???? ??? ??? ???? ?? ??? ?? ?? ? ?? ?? ??? ?? ??? ???? ???.
?? ?? ??? ??? ??? ???? ?? ??? ??? ???? ? ??? ???, ?? ??? ???? ?? ???? ?? ??? ? ? ????.
??? ?? ??? ??? ??? ?????? ???? ????. ?? ??, ?? 1? ??? ?? ?? ??? ?? ??? ??????. ?? ?? ??(‘?? ??’ ?? )? ?? ?? ??? ????? ??? ?? ?? ?? ??? ?????. ?? ?? ??? ??? ??? ??? ? ??? ???? ??? ‘????’? ??? ? ????.
?, ??? ?? ?? ??? ??? ??? ?? 1? ??? ???? ????, ????? 0? ?????. ??? ??? ????? ??? ?? 0.9? ?????. ????? ??? ????? ?? ???? ?? ??? ????. ??? ??? ?? ?? ?? ????? ????? ?? ??? ??? ??? ??? ????? ?? ? ????.
????? ?? ? ?? ASR ??? ?????? ? ???? ?? ???? ?????. ??? ??? ?? ?? ??? ????? ?? ?? ??? 0? ??? ?? ? ??? ?????. ???? ?? ????, ????? ????? ?? ??(CTC), ?? ?? ???? ?????(RNN-T) ?? ?? ?? ?? ??? ?? ?? ?? ?? ??? ?????.
????? ?? ??? ?????? ????. ??? ??? ??? ??? ???? ??? ???? ????? ??? ??? ?? ??? ???? ???? ?? ?? ??? ????.


?? ??? ???? ???? ??? ??? ????, ?? ????? ASR ?? ???? ?? ???? ???? ?? ??? ???? ??? ?? ??? ??? ????. ? ?? ??? ? ??? ?? ???? ?????? ???? ?? ??? ???? ???? ?? ?? ??? ?? ??? ????(????? ??? ??) ?? ???? ?????.
??? ???? ??? ? ????? ?? ?? ????? ?? ?? ????? ???? ???? ?????, ?? ??? ???? ??? ???.
???? ?? ??? ??
? ???? ????? ? ??? ???? ??? ?? ???? ???? ????. ??? ?? ?? ???? CTC ? RNN-T ASR ??? ?? ???, ????, ???? ?? ??? ??? ?? ???? ??? ??? ?????.
??? ???? ?? ??? ??
??? ??? ??? ???? ?? ?? ??? ???? ?? ??? ??? ????. ? ??? [0,1] ???? ?? ??? ?? ??? ??? ???? ?? ??????. ?? ??? ‘?? ???’ ????? ?? ? ??? ????. ? ?? ??? ?? ?? ??? ??? ????? ?? ??(??)? ??? ???? ???? ??? ? ????.
???? ???? ???? ?? ?? ??? ???? ???. ???, ??? ???? ? ?? ??? ? ?? ?? ???? ???? ???? ???.
?? ????? ????? ????? ????? ??? ? ?????. ?? ???? ????? ??? ?? ??? ??? ???? ???? ?? ???? ????? ??????.
?? ??? ??? ??? ?? ASR? ??? ???, ??? ?? ??? ??? ??????. ??? ???? ?? ????? ?? ???. ?? ?? ???? ?? ??(‘????’ ?? ??)??? ??? ?? ???([0,1]? ??)???.
? Gibbs ????(?? ?? ??? ?? ? Shannon ?????? ???),
? ??? ??? ?(ASR ??? ?? ??)??
? Gibbs ???? ??????. ??? ??? ???? ??(?? ??? 1/
), ??? ???? ??? ??? ??? 1/
??? ???? 0? ???.
? ???? ??? ??? ?? ???? ?? ??? ?? ??? ???? ??? ?????. ? 1? ??? ?? ????? 0? ??? ?? ????.
?? ???? ?? ??? ??
?? ???? ?? ??? ??? ?? ??? ?? ????? ??? ??? ??? ????. ????? ????? ??? ?????? ?? ???? 0? ??? ?(?? ??? ??? ??)? ???? ????.
?? ? ???? ?? ??? ????? ?? ? ????. ? ?? ??? ????? ? ?? ??? ?? ???? ??? ? ????. ?? ? ???? ??? ???. ??? ???? ??? ??? [0,1] ?? ?? ???? ???? ???? 0? ??? ????.
? ??? ???? ?? ??? ???? ????? ???? ? ????.
? ????? ???? Gibbs ???? ??????.
???? ?? ???? ????? ???? ???? ??? ???? ?? ??????? ???? ?????. ? ???? log-softmax? 0<<1? ????. ?? ?? ??? ???? ????? ??? ??? ???? ?? ???? ????. ????? ?? ????? ???? ?? ???? ????. ?????
? ?? ??? ????? ?? ?? ?????. ?? ?? ???? ???? ??? ?? ??? ?? ????? ???? ? ????. ?? ????? ?? ??? ??? ??? ?? ????.
???? ???? ? ?? ?? ????? ??? ??? ?????. ?? ??,
=128? ??
=0.21 ??? ? ? ????. ? ??? ??? ?? ?? ??? ??? ??? ?? ????? ?? ????? ?? ???? ?? ?? ????.
???? ????? ?? ??? ?? ??? ????. 20??? ? ?? ???? ????? ???????. ? ??? ??? ???? Tsallis ????? ???? ??? ?? ??? Rényi ????? ????. ? ? ???? ????? ?? ???? ? ??? ???, ?? 0<
<1?? ?? ????? ?? ?????. ????? ???? ??? ??? ??? ????.
?
? ?? Tsallis ? Rényi ??? ??????. Rényi ??? ???? ??? ????? ??? ?????? ?? 2? ?? ?????. ??? ??? ???? ??? ?? ?? ???, ????? ??? ??? ?? ?? ????? ?? ??? ? ????.
?? ?? ??
???? ? ?????? ?? ?? ?? ?? ?? ???? ?? ??? ??? ??????. ? ??? ?? ?? ??? ?? ???? ??? ?? ???? ???? ?? ??? ?????.
???? ?? ???? ??, ?? ? ?? ??? ?? ??? ??? ??? ?? ??? ??? ???? ??? ? ????. ??? ???? ASR ??? ??? ??? ? ?? ? ?? ??? ??? ???. 1) ??? ?? ???, ?? ??? ??? ???? ??? ????? 2) ?? <blank> ???(<blank> ??? ??? ???)?? ??? ?? ???? ??? ?? ? ?? ??? ???? ? ?? ??? ??????.
RNN-T ??? ??? ??? <blank> ??? ??? ????? ? ??? ?? ?? ???? ??? ?? ??? ??? ?? ? ????. CTC ??? ?? ??? ???? ?? ??? ? <blank> ??? ????? ??? ? ????. ??? ?? ?? ??? ??? ?? ??? ???? ????? ?? ????? ????? ???? ??? ????.
?? ??? ?? <blank> ???? ???? ? ?? ??? ????. ????? ???? ????. ? ?? ??? ????? ???? ?? ??? ? <blank> ??? ??? ??? ???? ????? ???.
?? ??? ?? ??, ?? ??? ?? ?? ?? ?? ?? ? ??? ???? ?? ????. ? ????? ? ?? ? ??? ?? ???? ?? ???? (????) ? ?? ??? ?????. ??? ?? ? ????? ?????. <blank> ??? ???? ?? ???? ??(?, ???) ??? ??? ?? ??? ?????. <blank> ??? ??? ?? ?????? ????? ?? ??? ??? ?? ??? ???? ???? ???? ????.
?? ?? ? ?? ?
?? ??? ???? ?? ??? ?? ???? ?? ?? ????? ? ??? ?????. ?? 2? ?? ?? ??? ??? ?? ?? 1? ??? ? ??? ???? ?? ???? ? ?? ??? ?? ??? ??? ??? ?? ??? ????? ?? ? ? ????. (??? ?? ??? ? ?? ???? ?????.)
? ?? ??? ?? ?? ?? ????? ????. ? ??? ????? ???? Gibbs ???? ???? ?? ??? ??? ?????? ???? ??? ???? ??? ????? ? ???? ????. =1/3? ?? Tsallis ???? ?? ???? ?? ? ?? ?? ???? ? ???????. ??? ?? ??? ?????. ??? ??? ?? ??? ?? ????? ????? ?????. ????? ??? ???? ?? ????? ?? ??? ???? ?? ????? ?? ?????.

???? Rényi ????? ??? ????? Tsallis ? Rényi ?? ???? ??? ???? ???? ???? ?? ???? ?????(?? 3). ??? ? ??? ??, Tsallis ????? ??? ??? ??? ?? ??? ?? ? ?? ?? ??? ?????. ?? Tsallis ?? ??? ???? ? ?????, Rényi? ?? ??? ? ?? ? ???? ? ? ????? ?? ????.


??? ??? ? ???? ?????. ??? ASR ??? ????(????? ????
? ??? ?)? ????? ?? ??? ?? ?????. ??? ?? ???? ??? ? ?? ??
? ?? ?????(?? 4).
? ?? ?? ??? ?? ??? ?????? ????? ??(??? ??? ?? ??? ?? ??? ??? ??) ? ?? ? ???? ???.


?? ?? ??? ???? ?? ???? ?? ???? ??? ???? ????. ??, ???? ?? ??? ?? ???? ?? ?? ?? ????? ??? ??? 4? ? ? ??? ? ????. ??, ??? ???? ???? ??? ?? ?? ???? ??? ??? 5%? ?? ???? ?? 40%? ?? ??(??? ??? ????? ??)? ???? ? ????. ????? ???? ?? ???? CTC ? RNN-T ??? ??? ??? ??? ??????. ?, ???? ????? ??? RNN-T ?? ??? ??? ??? ??? ? ????.
??
? ???? ??? ?? ? ?? ??? ?????.
- ASR ??? ?? ?? ??? ??? ???? ?? ?? ?? Tsallis ? Rényi ???? ?? ???? ?????. ??? ?? ????.
- ??? ???? ???? ???
(????? ?? ???? ????)? ?????. ??? 3?? 1? ??? ?? ????.
- ??? ????? ??? ?????? ? ?? ?? ???? ?????.
??? ???? ??? ?? ??? ??? Aleksandr Laptev ? Boris Ginsburg? ?? ? ?? ?? ?? ??? ?? ?? ???? ??? ?? ?? ??? ?? ???? ?????.
?? ???? ?? ???? NVIDIA NeMo?? ??? ? ????. GitHub? NVIDIA/NeMo? ???? ?????.
? ???? ??? SDK? ???? ?? ???, ?? ???, ?? ??, ??, ?? ??, ???? NVIDIA ??? ???? ??? ??? ??? ??? ? ????. ?? ??? ???? NVIDIA? ?? ????? ???? ? ??? ??? ??? ?????? ???? ??? ??? ???.